Teşhir: Tanımı, Türleri ve Etkileri
Giriş
Teşhir, bir bireyin belirli bir uyaranla karşılaşma sıklığıdır. Psikolojide, teşhir, tutumların, davranışların ve bilişsel süreçlerin oluşumunda ve değişiminde önemli bir rol oynar. Bu makale, teşhirin tanımını, türlerini, etkilerini ve ilgili konuları inceleyecektir.
Teşhirin Tanımı
Teşhir, bir bireyin belirli bir uyaranla karşılaşma sıklığıdır. Bu uyaranlar görsel, işitsel, dokunsal, koku veya tat olabilir. Teşhir, bilinçli veya bilinçsiz olabilir ve kısa süreli veya uzun süreli olabilir.
Teşhirin Türleri
Teşhir, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir:
- Kasıtlı Teşhir: Birey, belirli bir uyaranla karşılaşmayı bilinçli olarak arar.
- Kasıtlı Olmayan Teşhir: Birey, belirli bir uyaranla karşılaşmayı bilinçsiz olarak deneyimler.
- Tekrarlı Teşhir: Birey, aynı uyaranla birden fazla kez karşılaşır.
- Değişken Teşhir: Birey, farklı uyaranlarla karşılaşır.
- Doğrudan Teşhir: Birey, uyaranla doğrudan etkileşime girer.
- Dolaylı Teşhir: Birey, uyaranla dolaylı olarak etkileşime girer (örneğin, bir reklamı görür).
Teşhirin Etkileri
Teşhir, bireyler üzerinde çeşitli etkilere sahip olabilir:
- Tutum Değişimi: Tekrarlı teşhir, bireylerin bir uyaran hakkındaki tutumlarını değiştirebilir.
- Davranış Değişimi: Tekrarlı teşhir, bireylerin davranışlarını değiştirebilir.
- Bilişsel Süreçler: Teşhir, bireylerin uyaranları nasıl işlediğini ve hatırladığını etkileyebilir.
- Duygusal Tepkiler: Teşhir, bireylerde duygusal tepkilere neden olabilir.
- Alışkanlık Oluşumu: Tekrarlı teşhir, bireylerde alışkanlıklar oluşturabilir.
Teşhir Etkisi
Teşhir etkisi, bireylerin daha önce karşılaştıkları uyaranlara daha olumlu tepki verme eğilimidir. Bu etki, tanıdıklık ve rahatlık duygularından kaynaklanır.
Teşhirden Kaçınma
Bazı durumlarda, bireyler belirli uyaranlardan kaçınabilirler. Bu kaçınma, uyaranla olumsuz deneyimlerden kaynaklanabilir.
Teşhir Terapisi
Teşhir terapisi, anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir psikoterapi türüdür. Bu terapi, bireyleri korktukları uyaranlara kademeli olarak maruz bırakmayı içerir.
İlgili Kaynaklar
- Teşhir Etkisi Hakkında Psikoloji Bugün Makalesi
- Teşhir Terapisi Hakkında Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü Web Sitesi
- Teşhir Etkisi Hakkında Bilimsel Amerikan Makalesi
Sonuç
Teşhir, bireyler üzerinde önemli etkilere sahip olan psikolojik bir süreçtir. Tutumları, davranışları, bilişsel süreçleri ve duygusal tepkileri değiştirebilir. Teşhir etkisi ve teşhirden kaçınma gibi kavramlar, bireylerin uyaranlarla nasıl etkileşime girdiğini anlamamıza yardımcı olur. Teşhir terapisi, anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için etkili bir araç olabilir.